Gebarentaal

Een beeldwoordenboek

Opdrachtgever: European Institute for Reaserch and Development of Graphic Communication.
Ontwerp & uitvoering: Jelle van der Toorn Vrijthoff en Bill Easter

Begin tachtiger jaren, toen ik nog niet zo lang bij TD werkte en wij reeds hadden geïnvesteerd in computers, meldde zich iemand bij het bureau waarvan ik de naam niet onthouden heb. Hij had gehoord dat wij met automatisering bezig waren. Zijn vraag was of wij een woordenboek konden maken voor doven en slechthorenden. Een leerboek over gebarentaal dus. Tot dat moment werden wel boekjes gemaakt met getekende illustraties van gebaren, maar het was enorm veel werk en onwerkbaar voor de eisen die aan zo’n boek gesteld worden.
Er bestaan ongeveer 16.000 gebaren in de Nederlandse taal. Een gebaar wordt uitgelegd met één of enkele illustraties. Alleen al het maken van die ca. 25.000 tekeningen zou een leger illustratoren tientallen jaren kosten. Automatisering zou wellicht een oplossing kunnen bieden aldus deze bezoeker en zijn vraag. Rond die tijd las ik een artikel in Scientific American waarin het gebruik van data gloves werd belicht. Naar aanleiding daarvan stelde ik mij voor dat een gebarentaalexpert uitgerust zou kunnen worden met handschoenen met daarin sensoren die de bewegingen van de handen en vingers via motion tracking en capture zouden digitaliseren. Een rendering programma zou daarna lijntekeningen kunnen renderen van gebaren of zelfs animaties met duidelijke personen.
Toen de betrokken partijen vroegen waar de studio zou komen om de foto’s te maken begreep ik dat het idee geen vrucht zou dragen. Tien jaar later werd het opgepakt door het European Institute for Reasearch and Development of Graphic Communication. Zij gaven Total Design de opdracht om het idee verder te onderzoeken en vast te leggen in een onderzoeksrapport.
Nu, 35 jaar later zal het wel begrepen worden, maar ook nu zullen de fondsen daarvoor vermoedelijk niet gevonden kunnen worden. Alhoewel, ik heb begrepen dat gebarentaal min of meer universeel is in de wereld. Heel veel gebaren zijn gelijk in alle talen. Reden genoeg om te veronderstellen dat de fondsen geen probleem zouden hoeven te zijn.
Daar waar de BBC al jaren gebarentaal heeft ingevoerd bij veel TV-programma’s, is Nederland pas structureel daarmee begonnen in 2020 ten tijde van de persconferenties over de Corona-uitbraak. Door het universele karakter van gebarentaal zou het project thans wellicht met Europees geld gerealiseerd kunnen worden.