Kaarten voor een wijnatlas

Opdrachtgever: Niet meer bekend
Illustration: Jele van der Toorn Vrijthoff

Het maken van deze kaarten voor een wijnatlas lag eigenlijk in het verlengde van het werk aan het Experimental Cartography unit waar ik bekend raakte met de discipline van de cartografie. Daar leerde ik van collega Nick Skelton de beginselen van de cartografische technieken. Het is een boeiende, complexe discipline met gedetailleerde regels en eisen die totaal verschillen van vele andere afbeeldingstechnieken om informatie vast te leggen, toegankelijk te maken en te ontsluiten.

Wijn kan alleen worden verbouwd op bij voorkeur zuidelijke hellingen. Het leek mij gepast en ook informatief om het reliëf van het landschap te laten zien en begrijpelijk te maken hoe wijngebieden liepen ten aanzien van zuidelijke hellingen. Een gebruikte techniek in de cartografie was het tekenen van dat reliëf door met een puntige doezelaar op folie of Schuller hammer bord en met grafietpoeder de hellingen te tekenen. Dat gebeurde dan op basis van een kaart met hoogtelijnen. Hoe donkerder hoe stijler de helling. Curieus daarbij is dat in onze perceptie van reliëf het licht van boven komt omdat wij de werkelijkheid om ons heen zo zien. De zon staat altijd aan de hemel en dus boven ons. Reliëf tekenen op een plat stuk papier moet dus altijd gebeuren door het licht te laten komen vanaf de bovenrand van het papier. Bij een landkaart is dat vreemd omdat het noorden aan de bovenrand van het papier ligt. De consequentie is dus dat het licht uit het noorden moet komen om een geloofwaardig reliëf te kunnen suggereren op een landkaart.